گروه سلامت و دارویی برکت: صنعت داروسازی در سال ۲۰۲۴ در تقاطع نوآوری‌های سریع تکنولوژیکی و چالش‌های عمده ای قرار داشت. این صنعت با تمرکز جهانی بر تقویت تاب‌آوری بهداشت پس از پاندمی، پیشرفت‌های بیوتکنولوژی و افزایش تقاضا برای داروهای شخصی‌سازی‌شده، به تکمیل نیازهای بحرانی سلامت پرداخته است.
با این حال، این پیشرفت‌ها با موانع قابل توجهی از جمله افزایش هزینه‌های تحقیق و توسعه، چالش‌های نظارتی و فشارهای قیمتی همراه بود. درک روندها و چالش‌های سال ۲۰۲۴، بینش‌های حیاتی برای پیش‌بینی وضعیت سال ۲۰۲۵ فراهم می‌آورد؛ جایی که صنعت داروسازی قصد دارد نوآوری را با قابلیت دسترسی و مقرون‌به‌صرفه بودن به تعادل برساند.
بر صنعت داروسازی در سال ۲۰۲۴ چه گذشت؟
غلبه داروهای مولکولی کوچک
داروهای مولکولی کوچک همچنان در بازار جهانی فروش بیش از ۵۴ درصد را به خود اختصاص داده‌اند. مقرون‌به‌صرفه بودن، سهولت در تولید و اثربخشی آن‌ها در درمان بیماری‌های عمده‌ای همچون سرطان و دیابت، این داروها را به انتخابی ترجیحی تبدیل کرده است. با وجود این تسلط، بازار به تدریج به سمت درمان‌های هدفمندتر مانند بیولوژیک‌ها تمایل یافته است که گزینه‌های درمانی پیشرفته‌تری ارائه می‌دهند.
رشد بیولوژیک‌ها
بیولوژیک‌ها به دلیل دقت و اثربخشی آن‌ها در درمان بیماری‌های پیچیده، در حال گسترش بودند. این درمان‌ها که از موجودات زنده مشتق می‌شوند، در درمان بیماری‌های خودایمنی و اختلالات ژنتیکی نادر محبوبیت زیادی پیدا کرده‌اند. توسعه بیوسیمیلارها نیز نقشی در گسترش دسترسی به درمان‌های بیولوژیک ایفا کرده است .
پزشکی شخصی‌سازی‌شده
پیشرفت‌های تحلیلی داده‌ها و هوش مصنوعی رشد پزشکی شخصی‌سازی‌شده را تسهیل کرده است، درمان‌هایی که بر اساس پروفایل‌های ژنتیکی فردی تنظیم می‌شوند. این روند به‌ویژه در درمان سرطان و بیماری‌های مزمن از اهمیت زیادی برخوردار بود؛ جایی که درمان‌های دقیق عوارض جانبی را کاهش داده و نتایج بهتری برای بیماران فراهم آورده است.
ادغام فناوری‌های پیشرفته
فناوری‌هایی مانند هوش مصنوعی، بلاک‌چین و واقعیت افزوده تحولاتی را در توسعه دارو و مدیریت زنجیره تأمین ایجاد کردند. کشف دارو با استفاده از هوش مصنوعی زمان‌ها را تسریع کرده؛ در حالی که بلاک‌چین شفافیت را در زنجیره‌های تأمین ایجاد کرد و از داروهای تقلبی جلوگیری نمود. واقعیت افزوده نیز با تسهیل آزمایشات بالینی مجازی، همکاری میان تیم‌های تحقیقاتی جهانی را تقویت کرد.
تمرکز بر بازارهای نوظهور
بازارهای نوظهور مانند آسیا و آمریکای لاتین به مناطقی کلیدی برای رشد تبدیل شدند، به‌ویژه به دلیل جمعیت‌های بزرگ و تقاضای فزاینده برای خدمات بهداشتی. شرکت‌های داروسازی سرمایه‌گذاری‌های بیشتری در این مناطق انجام دادند و داروهای مقرون‌به‌صرفه را عرضه کرده و از استعدادهای محلی برای تحقیق و توسعه بهره بردند.
چالش‌ها و فرصت‌های داروسازی
در کنار پیشرفت‌های سریع فناوری‌های جدید مانند درمان‌های سلولی و ژنی، چالش‌های اخلاقی و اجتماعی نیز افزایش یافتند. مسائل مربوط به حقوق بشر، دسترسی به درمان‌های نوین و احتمال سوءاستفاده از فناوری‌های پیشرفته، نگرانی‌های مهمی برای صنعت داروسازی به شمار می‌آید. از یک طرف، درمان‌های ژنی و سلولی می‌توانند درمان‌های مؤثر برای بیماری‌های لاعلاج ارائه دهند، اما از طرف دیگر، خطرات مرتبط با تغییرات ژنتیکی و تأثیرات نامطلوب احتمالی در نسل‌های آینده نیز وجود دارد. این موضوعات علاوه بر نگرانی‌های اخلاقی، فشارهایی را به مقررات و سیاست‌گذاران وارد آورده تا مسیر توسعه این فناوری‌ها را با دقت بیشتری نظارت کنند.
در حالی که بسیاری از چالش‌های صنعت داروسازی جهانی است، برخی از این مشکلات در بازارهای خاص شدت بیشتری دارند. به‌ویژه در کشورهای در حال توسعه، صنعت داروسازی با چالش‌های منحصر به فردی مواجه است که ممکن است فرصت‌هایی را برای توسعه بیشتر فراهم کند:
دسترسی به دارو در کشورهای در حال توسعه
بسیاری از کشورهای در حال توسعه با مشکلاتی در دسترسی به داروهای حیاتی مواجه هستند. در این کشورها، سیاست‌های کنترل قیمت داروها، کمبود داروهای اصلی و نارسایی سیستم‌های بهداشتی باعث ایجاد چالش‌های بزرگی برای مردم و دولت‌ها می‌شود.
برای شرکت‌های داروسازی، این چالش‌ها می‌توانند به فرصت‌های جدید تبدیل شوند. ایجاد برنامه‌های توزیع مناسب، کاهش هزینه‌های تولید از طریق فناوری‌های نوین و همکاری با سازمان‌های بین‌المللی می‌تواند دسترسی به داروها را برای مردم این مناطق تسهیل کند. شرکت‌های داروسازی که بتوانند این فرصت‌ها را شناسایی و بر اساس آن استراتژی‌های تجاری مناسب طراحی کنند، می‌توانند به بازارهای گسترده‌تری دست یابند.
مقابله با بیماری‌های نوپدید و پاندمی‌ها
جایگاه صنعت داروسازی در مقابله با بیماری‌های نوپدید، مانند پاندمی‌ها، در سال‌های اخیر به‌وضوح مشخص شده است. شیوع بیماری‌هایی مانند کووید نشان داد که صنعت داروسازی باید آماده و انعطاف‌پذیر باشد تا بتواند به سرعت واکنش نشان دهد. در سال ۲۰۲۴، همچنان نیاز به آماده‌سازی سریع واکسن‌ها و داروهای درمانی در برابر ویروس‌های جدید و دیگر بیماری‌های نوپدید مشاهده شده است.
برای شرکت‌های داروسازی، این چالش‌ها فرصتی را برای سرمایه‌گذاری در تحقیقات جدید و تولید واکسن‌ها و درمان‌های نوآورانه ایجاد کرده است. برای مثال، توسعه سریع واکسن‌ها برای بیماری‌هایی مانند کرونا و ایدز ممکن است در آینده با همکاری‌های بین‌المللی و استفاده از فناوری‌های جدید مانند واکسن‌های ARN و سایر روش‌های نوآورانه تسریع شود.
گسترش مراقبت‌های بهداشتی دیجیتال و پزشکی از راه دور
در کنار درمان‌های سنتی و داروهای فیزیکی، پزشکی دیجیتال و تله‌مدیسین نیز به سرعت در حال رشد هستند. این حوزه‌ها به‌ویژه در دوره پاندمی کووید به یک نیاز ضروری تبدیل شدند و در سال ۲۰۲۴، همچنان به‌عنوان یکی از روندهای پیشرو در مراقبت‌های بهداشتی مطرح هستند.
صنعت داروسازی می‌تواند از این روند بهره‌برداری کند و با ارائه راهکارهای دارویی مبتنی بر دیجیتال، داروهای شخصی‌سازی‌شده و درمان‌های آنلاین، دسترسی به درمان‌ها را برای بیماران تسهیل کند. در این زمینه، استفاده از داده‌های بیولوژیک و ژنتیکی بیمار به همراه الگوریتم‌های هوش مصنوعی می‌تواند درمان‌هایی دقیق‌تر و مؤثرتر ایجاد کند.
پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها
یکی از چالش‌های جدی دیگر برای صنعت داروسازی در سال ۲۰۲۴، توجه به مسئله پایداری و مسئولیت اجتماعی شرکت‌ها است. مصرف داروها و تولید مواد شیمیایی در صنعت داروسازی تأثیرات منفی بر محیط زیست دارد، به‌ویژه در خصوص تولید زباله‌ها و استفاده از منابع طبیعی. فشارهای اجتماعی و قانونی بر شرکت‌ها برای رعایت استانداردهای محیط زیستی و اخلاقی در تولید دارو افزایش یافته است.
به‌عنوان مثال، مصرف کمتر منابع طبیعی و کاهش آلودگی در فرآیند تولید می‌تواند به‌عنوان یک فرصت جدید برای بهبود تصویر برند شرکت‌های داروسازی و همچنین حفظ منابع برای آینده باشد. در این راستا، بسیاری از شرکت‌ها به سرمایه‌گذاری در فناوری‌های سبز و تولید داروهای پایدار توجه دارند.
چشم انداز صنعت دارو در ۲۰۲۵!
صنعت داروسازی در سال ۲۰۲۵ در مسیر رشد تحولی قرار دارد. توسعه‌های کلیدی شامل موارد زیر خواهند بود:
گسترش بیولوژیک‌ها و بیوسیمیلارها: داروهای بیولوژیک احتمالاً بازار را تسخیر خواهند کرد و بیوسیمیلارها در دسترس بودن و مقرون‌به‌صرفه بودن را افزایش خواهند داد. سرمایه‌گذاری‌ها در ژن‌درمانی و سلول‌درمانی ادامه خواهد یافت و احتمالاً درمان‌های مزمن را درمان خواهند کرد.نقش فزاینده هوش مصنوعی: هوش مصنوعی نقشی مرکزی در بهینه‌سازی کشف دارو، آزمایشات بالینی و استراتژی‌های درمانی شخصی‌سازی‌شده ایفا خواهد کرد. اتوماسیون در تولید هزینه‌ها را کاهش داده و بهره‌وری را بهبود خواهد بخشید.
مدل‌های همکاری تحقیق و توسعه شراکت‌ها: بین شرکت‌های داروسازی، مؤسسات آکادمیک و شرکت‌های فناوری افزایش خواهد یافت و نوآوری‌هایی در زمینه‌هایی مانند توسعه واکسن و مقاومت ضد میکروبی ایجاد خواهد شد.
پایداری در بهداشت: نگرانی‌های زیست‌محیطی تأثیر عمده‌ای بر تولید دارو خواهند داشت و شرکت‌ها به اتخاذ روش‌های سبزتر و بسته‌بندی‌های پایدار خواهند پرداخت .برابری جهانی در سلامتتلاش‌ها برای کاهش نابرابری‌های بهداشتی شدت خواهد گرفت و بازارهای نوظهور نقشی محوری در آزمایشات بالینی و تولید داروهای ضروری ایفا خواهند کرد.
نتیجه‌گیری
در ماههای پایانی سال ۲۰۲۴ به سر می بریم. صنعت داروسازی در سال جاری با چالش‌های متعددی روبرو بوده است، اما در عین حال فرصت‌های بی‌سابقه‌ای برای رشد و تحول نیز وجود دارد. از سوی دیگر، این صنعت همچنان در مسیر نوآوری پیش می‌رود و با بهره‌گیری از فناوری‌های جدید، به‌ویژه در زمینه بیولوژیک‌ها، ژنومیکس، هوش مصنوعی و پزشکی دیجیتال، قادر خواهد بود به نیازهای پیچیده بهداشتی جوامع مختلف پاسخ دهد.
با وجود موانع اقتصادی، اجتماعی و اخلاقی، اگر صنعت داروسازی بتواند با همکاری‌های بین‌المللی، سرمایه‌گذاری‌های پژوهشی و در نظر گرفتن اصول پایداری به پیشرفت‌های خود ادامه دهد، می‌تواند نقش کلیدی در بهبود سلامت جهانی ایفا کرده و چالش‌های بزرگ سلامت انسان‌ها را با راه‌حل‌های نوآورانه پاسخ دهد.
با نگاه به سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود که ادغام فناوری‌های پیشرفته، گسترش بیولوژیک‌ها و تمرکز بر برابری جهانی در سلامت، موج جدیدی از نوآوری را به راه اندازد
به‌طور کلی، آینده صنعت داروسازی به تحولات و تغییرات فناوری، انطباق با نیازهای بهداشتی جهانی و برخورد با مسائل اخلاقی و اجتماعی وابسته است. با نگاه به سال ۲۰۲۵، انتظار می‌رود که ادغام فناوری‌های پیشرفته، گسترش بیولوژیک‌ها و تمرکز بر برابری جهانی در سلامت، موج جدیدی از نوآوری را به راه اندازد.
