
رژیم فستینگ: کلید کاهش وزن و سلامت بدن، یا یک مد زودگذر؟
گروه سلامت و دارویی برکت: رژیم فستینگ (Intermittent Fasting) یکی از روشهای پرطرفدار و مدرن در عرصه کاهش وزن و بهبود سلامت عمومی بدن است که در سالهای اخیر محبوبیت زیادی پیدا کرده است. برخلاف رژیمهای معمول که به کاهش کالری و محدودیت غذایی خاص تاکید دارند، فستینگ به زمانبندی خوردن غذا و روزهداری متناوب توجه دارد. این رژیم بهطور عمده بر اساس دورههای متناوب گرسنگی و غذا خوردن عمل میکند. در این روش، فرد برای مدت معینی از روز غذا نمیخورد و در بقیه ساعات به مصرف وعدههای غذایی میپردازد.
رژیم فستینگ نه تنها به کاهش وزن کمک میکند، بلکه بر اساس برخی از تحقیقات علمی، میتواند به بهبود حساسیت به انسولین، کاهش التهاب، بهبود سلامت قلب و عروق، و حتی افزایش طول عمر منجر شود. با این حال، سوالات زیادی در مورد نحوه تاثیر آن و عوارض بالقوه این رژیم وجود دارد.
انواع رژیم فستینگ
رژیم فستینگ در اشکال مختلفی وجود دارد که بسته به نیاز فرد و سبک زندگیاش قابل تنظیم است. برخی از محبوبترین انواع این رژیم عبارتند از:
- رژیم 16:8: در این روش، فرد برای 16 ساعت از روز روزه میماند و در مدت 8 ساعت باقیمانده از روز غذا میخورد. برای مثال، فرد ممکن است از ساعت 8 شب تا 12 ظهر روز بعد روزه باشد و تنها در بازه زمانی 12 ظهر تا 8 شب غذا مصرف کند.
- رژیم 5:2: در این الگو، فرد پنج روز از هفته را به خوردن غذا بهطور معمول ادامه میدهد و در دو روز دیگر کالری دریافتی خود را به 500-600 کالری محدود میکند.
- روش Eat-Stop-Eat: این روش شامل روزهداری 24 ساعته است که میتواند یک یا دو بار در هفته انجام شود. برای مثال، فرد ممکن است از شام یک روز تا شام روز بعد هیچ غذایی مصرف نکند.
- رژیم یک وعده در روز (OMAD): در این روش، فرد فقط یک وعده غذا در روز میخورد و باقی روز را در حالت روزه میماند.
آیا رژیم فستینگ برای کاهش وزن مؤثر است؟
مطالعات متعددی نشان دادهاند که رژیم فستینگ میتواند به طور مؤثر در کاهش وزن و بهبود ترکیب بدن کمک کند. این رژیم باعث کاهش مصرف کالری میشود، زیرا در مدت زمان کوتاهی که فرد میتواند غذا بخورد، به طور ناخودآگاه میزان کالری مصرفی کاهش مییابد. علاوه بر این، رژیم فستینگ با افزایش سطح هورمونهای چربی سوز مانند نورآدرنالین و هورمون رشد، باعث تسریع فرایند چربی سوزی میشود.
همچنین، این رژیم میتواند به بهبود متابولیسم بدن و کاهش میزان چربیهای اضافی کمک کند. به همین دلیل، بسیاری از افرادی که از فستینگ استفاده میکنند، در کاهش وزن و رسیدن به اهداف بدنی خود موفق بودهاند.
چه مدت باید فست باشیم؟
مدت زمان روزهداری در رژیم فستینگ میتواند بسته به نوع رژیم و اهداف فردی متفاوت باشد. در ادامه، مدت زمانهای رایج روزهداری را بررسی خواهیم کرد:
- 12 تا 16 ساعت: این مدت زمان روزهداری برای افرادی که تازه وارد رژیم فستینگ میشوند، مناسب است. این روش به بدن فرصت میدهد تا به تدریج وارد حالت چربی سوزی شود و اثرات مثبت رژیم بهطور تدریجی نمایان گردد.
- 24 ساعت: رژیمهای مانند “Eat-Stop-Eat” روزهداری 24 ساعته را یک یا دو بار در هفته تجویز میکنند. این نوع روزهداری ممکن است برای افرادی که به دنبال نتایج سریعتر و عمیقتر هستند، مناسب باشد.
- 48 ساعت: برخی از افراد ممکن است روزهداری 48 ساعته را انتخاب کنند، که بهطور عمده برای سمزدایی و کاهش چربیهای بدن انجام میشود. با این حال، روزهداری طولانیمدت باید تحت نظارت پزشک یا متخصص تغذیه صورت گیرد.
غذاهایی که باید مصرف و اجتناب کرد!
رژیم فستینگ بیشتر بر اساس زمانبندی غذا تأکید دارد تا نوع غذاها، اما انتخاب مواد غذایی سالم میتواند تأثیر زیادی بر نتایج رژیم فستینگ داشته باشد. در طول دورههای غذا خوردن، فرد باید غذاهایی با ارزش غذایی بالا و مناسب برای حفظ سلامتی مصرف کند.
غذاهایی که باید بخورید:
- پروتئینهای با کیفیت: مصرف پروتئین از منابعی مانند گوشت مرغ، ماهی، تخممرغ، و حبوبات برای جلوگیری از کاهش توده عضلانی و حفظ سطح متابولیسم ضروری است.
- چربیهای سالم: چربیهای مفید مانند روغن زیتون، آووکادو، و آجیلها به حفظ احساس سیری و تأمین انرژی طولانیمدت کمک میکنند.
- سبزیجات و میوهها: سبزیجاتی مانند کلم، بروکلی، و اسفناج که سرشار از فیبر هستند، برای بهبود گوارش و حفظ سطح انرژی مفیدند.
- مایعات کافی: در طول دوره روزهداری، مصرف مایعات غیرکالری مانند آب، چای سبز، و چای گیاهی اهمیت دارد. این مایعات به حفظ هیدراتاسیون بدن و کاهش احساس گرسنگی کمک میکنند.
غذاهایی که باید اجتناب کنید:
- شکر و مواد شیرین: مصرف مواد قندی و دسرهای پرکالری میتواند منجر به افزایش سطح انسولین و کاهش اثرات مثبت رژیم فستینگ شود.
- کربوهیدراتهای ساده: غذاهایی مانند نان سفید، پاستا، و نوشیدنیهای شیرین به سرعت سطح قند خون را افزایش داده و بعد از مدت کوتاهی باعث افت انرژی و احساس گرسنگی میشوند.
- غذاهای فرآوریشده: غذاهایی که حاوی مواد نگهدارنده و مواد افزودنی هستند، معمولاً حاوی کالری خالی هستند که به روند کاهش وزن آسیب میزنند و میتوانند موجب افزایش التهاب شوند.
آیا رژیم فستینگ طولانیمدت مؤثر است؟
رژیم فستینگ میتواند بهصورت طولانیمدت مؤثر باشد، اما این بستگی به نحوه پیادهسازی و شرایط بدن فرد دارد. تحقیقات نشان میدهند که این رژیم میتواند بهطور مؤثر به کاهش وزن، بهبود سلامت متابولیک، و حتی کاهش خطر برخی بیماریها کمک کند. همچنین، فستینگ میتواند برای جلوگیری از بیماریهایی مانند دیابت نوع 2، بیماریهای قلبی، و برخی انواع سرطان مفید باشد.
با این حال، برخی افراد ممکن است در طولانیمدت با مشکلاتی مانند کاهش انرژی، ضعف، یا اختلالات گوارشی مواجه شوند. به همین دلیل، مشورت با یک متخصص تغذیه یا پزشک برای تعیین مدت زمان مناسب روزهداری و اطمینان از رعایت تغذیه سالم در طول فستینگ ضروری است.
نتیجهگیری
رژیم فستینگ میتواند یک روش بسیار مؤثر برای کاهش وزن و بهبود سلامت کلی بدن باشد. این رژیم با کاهش کالری، افزایش چربی سوزی و بهبود عملکرد متابولیسم، در کاهش وزن و رسیدن به اهداف سلامتی مؤثر است. با این حال، مهم است که انتخاب نوع مناسب رژیم فستینگ، توجه به تغذیه سالم در طول دورههای غذا خوردن و رعایت شیوه زندگی مناسب از اصول اساسی برای دستیابی به نتایج پایدار در این رژیم باشند.