به گزارش گروه سلامت و دارویی برکت به نقل از معاونت وزارت بهداشت، موضوع امسال بر اساس شعار سال 2025 بر تغییر ذهنیت جامعه نسبت به مراقبت از گوش و شنوایی متمرکز شده است. ما از مردم در هر سنی دعوت می کنیم تا با شعار، “طرز فکر خود را تغییر دهیم: توانمند شویم تا مراقبت از گوش و شنوایی را برای همه به واقعیت تبدیل کنیم!!”
هدف فوق را محقق سازند. تقویت آگاهی و نگرش مردم به اهمیت سلامت گوش و شنوایی و تشویق جامعه برای تغییر نگرش و رفتار در برخورد با اصوات بلند و محافظت از شنوایی، لزوم معاینات منظم و دوره ای شنوایی، استفاده از سمعک و وسایل کمک شنوایی در صورت آسیب شنوایی، و حمایت از افراد کم شنوا در سراسر جهان از موضوعات پر اهمیت در سلامت گوش و شنوایی محسوب می شود.
توجه به پیشگیری در سطوح مختلف و غربالگری ها
توجه به نظام پیشگیری و غربالگری ها در سطوح مختلف نظام ارجاع یکی از مصادیق توسعه و توزیع عدالت محور در کشور است. دولت ها یا به عبارتی وزرات بهداشت، درمان و آموزش پزشکی به طرق مختلف موظف هستند سلامت را در کشور توسعه دهند و آن را به صورت صحیح توزیع کنند که از جمله آنها می شود به آموزش، پیشگیری در سطوح مختلف و ارائه خدمات درمانی_توانبخشی اشاره کرد.
بدیهی است که هر دولتی بتواند در بخش آموزش و اقدامات پیشگیری تمرکز و هزینه بیشتری انجام دهد کشور را در آینده از ارائه خدمات درمانی معاف میکند، از طرفی در بخش ارائه خدمات درمانی به مردم و اجرای قوانین، دولت ها موظف هستند در مرحله نخست خدمات درمانی را به بیمارانی که از اولویت بالاتری برخوردارند مانند بیماران صعب العلاج و کودکان ارائه کنند. توجه به این بیماران در کشور نیازمند پایش و نظارت دقیق جهت شناسایی، پوشش بیمه ای، کاهش هزینه های درمانی و تامین وسایلی است که آنان توان تهیه ندارند و از همین جهت در بندهای سیاست های کلی « سلامت » به آن توجه شده است:
- اصلاح و تکمیل نظام های پایش، نظارت و ارزیابی برای صیانت قانون مند از حقوق مردم و بیماران و اجرای صحیح سیاست های کلی.
- پوشش کامل نیازهای پایه درمان توسط بیمه ها برای آحاد جامعه و کاهش سهم مردم از هزینه های درمان تا آنجا که بیمار جز رنج بیماری، دغدغه و رنج دیگری نداشته باشد.
چرا مراقبت از گوش و شنوایی یکی از مسائل مهم حوزه سلامت است؟
شاید وقتی کلمه «کم شنوا و یا ناشنوا» را بازگو می کنیم عدهای از مردم به یاد سمعک پدربزرگ و مادربزرگ های خودشان می افتند، عده ای دیگر کسانی را به یاد می آورند که در خیابان با زبان اشاره با یکدیگر صحبت می کنند و تلفن گویا در دست دارند؛ أساسا شاید برای خیلی از مردم این سوال پیش بیاید که مگر چه تعداد در کشور ناشنوا و یا کم شنوا وجود دارد که شبکه خبر هنوز هم در پخش برنامه های خود از مجریانی در گوشه تصویر استفاده می کند که با زبان اشاره پیام خود را منتقل می کنند؟
طبق آمارهای موجود طی سالهای اخیر با افزایش تقریبا 25 درصدی ناشنوایی در دنیا ، از سال 2013 تاکنون تعداد ناشنوایان از 360 میلیون نفر به 466 میلیون نفر در سراسر جهان افزایش یافته است. اختلالات شنوایی از شایع ترین بیماری های غیرواگیر در سطح جهان محسوب می شوند که تقریباً 1.5 میلیارد نفر را در سطح جهان تحت تأثیر قرار داده است. برآورد می شود که شیوع این اختلال حسی به دلایل رشد و پیری جمعیت و تغییرات در سبک زندگی مرتبط با این اختلال افزایش یابد. در کشور ایران هم تقریبا از هر هزار تولد بطور میانگین 3.9 نفر نوزاد با کم شنوایی ناتوان کننده متولد می شود. بار ناشی از کم شنوایی تقریبا برابر 6.8 درصد می باشد.
توزیع بار ناشی از این اختلال حسی در جهان به طور مساوی نمی باشد: کشورهای با درآمد کم و متوسط (LMICs) به طور نامتناسبی با نرخ شیوع چهار برابر بیشتر از کشورهای با درآمد بالا تحت تأثیر این اختلال قرار دارند. تفاوت بین گروه های درآمدی عمدتاً ناشی از دسترسی نابرابر و محدود به خدمات مراقبت های بهداشتی در کشورهای با درآمد کم و متوسط می باشد. این عدم دسترسی، چالش‌های پیش روی افراد دارای آسیب‌های شنوایی را تشدید کرده و منجر به پیامدهای عمیق در زندگی شخصی، اجتماعی و اقتصادی آنان گردیده است.
کم شنوایی درمان‌نشده تأثیر گسترده‌ای بر زندگی افراد آسیب‌دیده، از جمله خانواده‌ها، و بهره‌وری اقتصادی آنان دارد. در کودکان، ورودی های حسی از طریق شنوایی برای یادگیری پایه ای زبان، گفتار و تکامل شناختی و همچنین نتایج بهینه یادگیری کلیدی هستند. در بزرگسالان، نارسایی‌های شنوایی درمان‌نشده فرصت‌های شغلی را بشدت کاهش می‌دهد، مشارکت فعال اقتصادی را محدود میکند و کیفیت زندگی افراد آسیب‌دیده و خانواده‌هایشان را کاهش می‌دهد.
این تأثیر به کل جامعه گسترش می یابد، به طوری که کم شنوایی های درمان نشده علت اصلی قابل پیشگیری زوال عقل زودرس محسوب می گردد. اختلالات حسی ترکیبی در بزرگسالان با افزایش خطر سقوط، افسردگی و مرگ و میر مرتبط است و نیاز به اقدام فوری را بیشتر نشان می دهد. از منظر اقتصادی، هزینه‌های جهانی سالانه مرتبط با آسیب‌های شنوایی بیش از 980 میلیارد دلار برآورد شده است. این هزینه ها بر ضرورت اجرای راهبرد های موثر برای پیشگیری و مدیریت آسیب های شنوایی در مقیاس جهانی تاکید می کند.
راهکارها و اقدامات راهبردی انجام شده توسط وزارت بهداشت تاکنون
در این چند دهه دولت ها برای کنترل و بهبود وضعیت بیماران ناشنوا در کشور راه های مختلفی را انجام داده اند که هر کدام از آنها توانسته اند به بهتر شدن وضعیت کمک کند که تعدادی از این اقدامات هنوز هم در حال پیگیری و انجام است:
- تاسیس واحدهای غربالگری شنوایی نوزادان برای شناسایی زودهنگام کم شنوایی
- ادغام برنامه ملی شناسایی و مداخله های درمانی زودهنگام کم شنوایی در نظام شبکه سلامت کشور
- ثبت خدمات مراقبت های گوش و شنوایی در سامانه های الکترونیک سلامت کشور
- تهیه وسایل توانبخشی، کمک شنوایی، سمعک و…
- تاسیس و گسترش مراکز کاشت حلزون شنوایی و توانبخشی شنوایی در سراسر کشور (17 مرکز فعال)
- برقراری پوشش بیمه ای و کمک هزینه های درمانی کم شنوایی و ناشنوایی
- تخصیص یارانه و حمایت حداکثری وزارت بهداشت از پروتز های کاشت حلزون شنوایی
موفقیت دولت در پیشگیری از عوارض کم شنوایی و ناشنوایی در کشور
- از بین موارد بالا یکی از تاثیرگذارترین اقدامات، ادغام برنامه غربالگری شنوایی نوزادان و کودکان کشور در چارچوب PHC و در ساختار نظام شبکه و تخصیص واحدهای غربالگری شنوایی برای نوزادان در تمامی دانشگاههای علوم پزشکی کشور می باشد که با هدف شناسایی زودهنگام کم شنوایی در بدو تولد آغاز شده و در بندهای سیاست های کلی « سلامت» با عنوان «تحقق رویکرد سلامت همه جانبه و انسان سالم در همه قوانین، سیاست های اجرایی و مقررات با رعایت : اولویت پیشگیری بر درمان» ذکر شده است.
- کاشت حلزون شنوایی از جمله اقدامات موثر دولت در جهت پایان دادن به عوارض ناشنوایی در کشور می باشد که مورد توجه و اقدام قرار گرفت. این تصمیم یعنی تمرکز برای تسهیل کاشت حلزون از این جهت اهمیت داشت که در صورت شناسایی زودهنگام و اقدام به کاشت پروتز در وقت طلایی از بروز عوارض جدی کم شنوایی جلوگیری می نمود. دولت برای اینکه بتواند بیماران را ترغیب کند تا عمل کاشت حلزون را انجام دهند باید مهم ترین مانع سر راه آنها را که هزینه تقریبا 4۰۰ میلیونی است را از سر راه برمی داشت. در حال حاضر وزارت بهداشت با تخصیص بودجه، تقریبا تمام هزینه های کاشت حلزون را تامین کرده تا برای همیشه این عمل پرهزینه برای بیماران سهل شود.
جمع بندی
توجه و برقراری نظام مراقبت های یکپارچه برای آسیب‌های حسی که همواره روندی رو به رشد را نشان داده اند، در ارکان نظام سلامت کشور ضروری می باشد. پاسخ به نیازهای سلامت کشور توانمندسازی مردم، چارچوب جامعی را برای بهبود سلامت حسی مردم در تمام مناطق و سطوح درآمدی ارائه میکند. سیستم‌های بهداشتی از کاهش هزینه‌های بلندمدت مراقبت‌های بهداشتی، بهبود سلامت جمعیت و افزایش بهره‌وری اقتصادی سود خواهند برد. با ادغام مراقبت های حسی در نظام مراقبت های بهداشتی اولیه، دستیابی به پوشش همگانی سلامت (UHC) و اهداف توسعه پایدار (SDGs) محقق خواهد شد و آن را به گامی مهم در جهت ایجاد سیستم های بهداشتی انعطاف پذیرتر و عادلانه تر در سراسر جهان تبدیل می کند.
در حال حاضر سامانه تولیتی ارتقاء سلامت گوش و شنوایی ایرانیان در کشور در حال استقرار می باشد و تکالیف هر یک از دستگاه ها برای پیشگیری از کم شنوایی و ناشنوایی در حال نهادینه شدن است. همچنين کشور با شروع ارایه خدمات سلامت گوش و شنوایی در نظام مراقبت های پایه خود، الگوی مناسبی را برای کشورهای منطقه ایجاد خواهد کرد تا از این راه در پایان برنامه هفتم توسعه کشور، شیوع ناشنوایی را کاهش دهد.
برای امتیاز به این نوشته کلیک کنید!
