دانش بنیان ها؛ موتور محرکه حرکت به سوی تولید داروهای نوترکیب!

گروه سلامت و دارویی برکت: در دهه های اخیر، صنایع داروسازی جهان به سوی استفاده از فناوریهای نوین زیست داروها یا داروهای بیوتکنولوژی و تولید داروهای نوترکیب حرکت کرده؛ به طوری که اهمیت این فناوری ها در بهبود سلامت عمومی و درمان بیماریهای پیچیده به طور قابل توجهی افزایش یافته است.

بیوتکنولوژی، به عنوان یک علم بین رشته های که از زیست شناسی، شیمی و مهندسی بهره میبرد، نقش مهمی در توسعه داروهای جدید و بهبود فرایندهای تولید دارو ایفا کرده و شامل روشهای پیچیدهای مانند مهندسی ژنتیک، کشت سلولی، و بیوفرمنتاسیون است.

داروهای نوترکیب نیز داروهایی هستند که از طریق تکنیک های بیوتکنولوژی و با استفاده از دی ان ای نوترکیب تولید میشوند. این داروها شامل پروتئینها، آنتی بادیها، هورمون ها، و واکسن ها هستند که میتوانند به طور دقیق و موثری بیماریهای مختلفی از جمله سرطان، دیابت، و بیماریهای خودایمنی را درمان کنند. اهمیت این داروها به دلیل توانایی آنها در هدف گیری دقیق تر و کاهش عوارض جانبی نسبت به داروهای سنتی است.

شرکتهای دانش بنیان ایرانی سهم بسزایی در توسعه و تولید داروهای بیوتکنولوژی و نوترکیب دارند

در میان کشورهای مختلف، شرکتهای دانش بنیان ایرانی به عنوان موتور محرکه این تحولات، سهم بسزایی در توسعه و تولید داروهای بیوتکنولوژی و نوترکیب داشته و نقش بسیار مهمی در توسعه زیست داروها و نوترکیب ایفا کرده اند.

این شرکتها با تکیه بر پژوهشهای علمی، فناوریهای پیشرفته، و توانمندیهای نیروی انسانی متخصص و با وجود چالش های اقتصادی و تحریمهای بین المللی، توانسته اند دستاوردهای قابل توجهی در زمینه تولید داروهای نوترکیب و زیست داروها یا داروهای بیوتکنولوژی داشته باشند؛ به ویژه در دوران دولت سیزدهم، سیاستها و برنامه های مختلفی برای حمایت از این شرکتها و توسعه فناوریهای پیشرفته در حوزه داروسازی اتخاذ شده بود. حتی، تعدادی از شرکتهای دانش بنیان ایرانی موفق به تولید و تجاری سازی زیست داروهایی شدند که نه تنها نیازهای داخلی را تأمین میکند، بلکه به صادرات نیز پرداخته اند.

در همین راستا و بر اساس اهمیت موضوع، در ادامه به بررسی نقش شرکتهای دانش بنیان در توسعه زیست داروها و نوترکیب میپردازیم.

نقش دانش بنیان ها در توسعه زیست داروها

شرکتهای دانش بنیان با سرمایه گذاری در بخش تحقیق و توسعه، امکان کشف و توسعه داروهای جدید بیوتکنولوژی را فراهم کرده اند. این شرکتها با بهره گیری از نیروهای متخصص و همکاری با دانشگاه ها و مراکز تحقیقاتی، پروژه های تحقیقاتی گسترده ای را اجرا کرده و توانسته اند داروهای بیوسیمیلار یا بیوژنریک و نوترکیب را در جهت درمان بیماریهای التهابی و برخی از سرطان ها تولید و به بازار عرضه کنند.

برخی از شرکتهای دانش بنیان نیز با همکاری دانشگاههای معتبر و مراکز تحقیقاتی بین المللی، توانسته اند به استانداردهای جهانی دست یابند و موفق به تولید داروهای نوترکیب نظیر اریتروپویتین برای درمان کم خونی ( و فاکتور محرک کلونی گرانولوسیت) برای تقویت سیستم ایمنی شده است.

از سوی دیگر، با توجه به اینکه تولید داروهای بیوتکنولوژی نیازمند تکنولوژی های پیشرفته و فرایندهای تولید پیچیده است، شرکتهای دانش بنیان ایرانی با احداث کارخانجات مجهز به تجهیزات مدرن و بهره گیری از تکنیک های تولید بهینه ،توانسته اند محصولات بیوتکنولوژی را با کیفیت بالا و قیمت رقابتی تولید کنند و موفق به تولید انبوه داروی نوترکیب فاکتور هشت برای درمان هموفیلی شده اند.

یکی دیگر از نقشهای مهم شرکتهای دانش بنیان، تجاری سازی محصولات تحقیقاتی و ورود آنها به بازار است. این شرکتها با تحلیل بازار و نیازهای بیماران، برنامه های بازاریابی هدفمندی را اجرا کرده و با ثبت محصولات در سازمانهای بین المللی و داخلی، مجوزهای لازم برای فروش را کسب کرده و توانسته اند داروی نوترکیب انسولین را به بازار داخلی و خارجی عرضه کند.

حمایت از شرکت های دانش بنیان

دولت سیزدهم با درک اهمیت راهبردی بیوتکنولوژی، مجموعه ای از سیاستها و برنامه ها را برای حمایت از شرکتهای دانش بنیان و توسعه زیست داروها اجرا کرده بود. این سیاستها شامل:

۱. تسهیل دسترسی به منابع مالی: اعطای وامها و تسهیلات مالی به شرکتهای دانش بنیان برای تحقیق و توسعه محصولات جدید.

۲. کاهش بروکراسی: ساده سازی فرآیندهای اداری و کاهش موانع قانونی برای ثبت و تولید داروهای زیستی

۳. تشویق به تحقیق و توسعه: ارائه مشوق های مالی و غیرمالی به پژوهشگران و شرکتها برای انجام تحقیقات پیشرفته در حوزه زیست داروها.

۴. ایجاد زیرساختهای لازم: توسعه پارک های فناوری و مراکز تحقیقاتی مجهز به تجهیزات مدرن برای حمایت از فعالیتهای تحقیقاتی و تولیدی.

 دستاوردهای شرکتهای دانش بنیان 

در همبن راستا، شرکت های دانش بنیان موفق به کسب دستاوردهای چشمگیری در زمینه داروهای زیستی و نوترکیب شده اند. توسعه و تولید داروهای نوترکیب برای درمان بیماریهایی مانند سرطان، دیابت، و بیماریهای خودایمنی که با موفقیت وارد بازار شده اند، یکی از این دستاوردها است.

تولید داخلی این داروها موجب کاهش وابستگی به واردات داروهای خارجی شده، در حالی که این موضوع به خودکفایی دارویی کشور ویژه در شرایط تحریم های اقتصادی کمک خواهد کرد. در همین راستا، افزایش حجم صادرات داروهای بیوتکنولوژی به کشورهای منطقه و حتی فراتر از آن نیز نشانگر توانمندی علمی و تولیدی ایران است؛ ضمن اینکه ایجاد مشارکت ها و همکاریهای علمی با مراکز تحقیقاتی و شرکتهای بین المللی برای تبادل دانش و فناوری از دستاوردهای این شرکتها است.

شرکتهای دانش بنیان در ایران با بهره گیری از فناوریهای نوین و تحقیقات پیشرفته، نقشی کلیدی در توسعه صنعت داروسازی بایوتکنولوژی ایفا کرده و موجب ارتقاء سلامت و رفاه جامعه میشوند

همچنین، فعالیتهای این شرکتها منجر به ایجاد فرصت های شغلی برای دانش آموختگان و متخصصان در زمینه های مختلف علوم زیستی و مهندسی شده که به توسعه اقتصادی کشور کمک خواهد کرد. افزون بر این، تولید و عرضه داروهای نوترکیب داروهای زیستی موجب بهبود کیفیت درمان و افزایش امید به زندگی بیماران خواهد شد. به طور کلی، شرکتهای دانش بنیان در ایران با بهره گیری از فناوریهای نوین و تحقیقات پیشرفته، نقشی کلیدی در توسعه صنعت داروسازی بایوتکنولوژی ایفا کرده و موجب ارتقاء سلامت و رفاه جامعه میشوند.

چالشها و راهکارها…

با وجود پیشرفتهای چشمگیر، شرکتهای دانش بنیان در ایران با چالشهای متعددی هم مواجه هستند. یکی از بزرگترین چالش ها، کمبود سرمایه گذاری کافی برای تحقیقات و توسعه محصولات جدید است. برای مقابله با این مشکل، دولت میتواند با ایجاد صندوق های حمایتی و ارائه تسهیلات مالی، شرکتهای دانش بنیان را مورد حمایت قرار دهد.

از سوی دیگر، در حالی که پیچیدگیهای قوانین و مقررات مرتبط با ثبت و تولید زیست داروها، میتواند فرآیند توسعه و تجاری سازی را کند کند؛ اصلاح قوانین و تسهیل فرآیندهای اداری به تسریع توسعه و ورود محصولات به بازار کمک خواهد کرد. با توجه به تخصصی بودن حوزه بیوتکنولوژی، نیاز به آموزش مستمر و ارتقاء مهارتهای نیروی انسانی نیز ضروری است. برگزاری دوره های آموزشی تخصصی و ایجاد برنامه های همکاری بین المللی می تواند به بهبود کیفیت نیروی کار و افزایش توان رقابتی شرکت های دانش بنیان کمک کند.

نتیجه گیری

شرکت های دانش بنیان نقش حیاتی در توسعه و تولید داروهای بیوتکنولوژی و نوترکیب در ایران دارند. این شرکت ها با سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه، تولید صنعتی و تجاری سازی محصولات، توانسته اند گامهای مهمی در ارتقاء سطح سلامت جامعه و افزایش توان رقابتی کشور در بازارهای جهانی بردارند. حمایتهای مالی و قانونی از سوی دولت و ایجاد زیرساخت های مناسب میتواند به تسریع پیشرفتهای این حوزه کمک کرده و ایران را به یکی از قطب های بیوتکنولوژی در منطقه و جهان تبدیل کند.

بر همین اساس، با سیاستهای حمایتی دولت و با توجه به ظرفیتهای علمی و فناوری موجود، پیش بینی میشود که جمهوری اسلامی ایران بتواند در آینده نزدیک به یکی از قطبهای مهم تولید داروهای بیوتکنولوژی در منطقه تبدیل شود. این پیشرفت نه تنها به بهبود سلامت جامعه کمک میکند، بلکه میتواند جایگاه کشور را در بازار جهانی دارو تقویت کند.