هم افزایی طب سنتی و نوین در عصر حاضر: ایجاد سیستم بهداشتی پایدارتر و اقتصادی‌تر در درمان بیماریها

گروه سلامت و دارویی برکت: چندی پیش، فرهنگستان علوم پزشکی با حمایت دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت و همکاری دانشکده طب سنتی دانشگاه علوم پزشکی شهید بهشتی و انجمن علمی طب سنتی ایران، پنل تخصصی مدیریت بیماری‌های مغز و اعصاب در طب ایرانی مبتنی بر شواهد بالینی را برگزار کرد. 

در آن پنل، محورهای مختلفی از جمله سردرد، ام‌اس، بیش فعالی و کم‌توجهی، اختلالات خواب و بیماری آلزایمر از منظر طب ایرانی مورد بحث و بررسی قرار گرفت؛ در حالی که معاون تعالی دفتر طب ایرانی و مکمل وزارت بهداشت، بر ضرورت انجام تحقیقات بیشتر و هم‌افزایی بین طب ایرانی و طب نوین در جهت ارائه خدمات بهتر به بیماران تاکید کرد.

از سوی دیگر، با توجه به اهمیت قرار گرفتن طب سنتی در کنار پزشکی نوین، یکی از مهمترین دلایل سازمان بهداشت جهانی برای وارد کردن اصول طب سنتی کشور ها به عرصه آموزش های تخصصی و نظام سلامت کشورها، ریشه دار بودن طب سنتی در فرهنگ و باور مردم است که به همین دلیل ضریب نفوذ و قابلیت پذیرش بالایی دارد. در ایران در سال ۲۰۰۷ رشته طب سنتی وارد آموزش تخصصی کشور گردید، اما هنوز وارد نظام سلامت کشور نشده است.

در طول تاریخ، طب ایرانی با رویکردهای منحصر به فرد و مؤثر خود در زمينه پيشگيری و اصلاح سبک زندگی موثر واقع شده و به موازات طب مدرن پيش رفته است. بر همین اساس طب سنتی توانسته است نقش مهمی در بهبود سلامت انسان‌ها ایفا کند. از سوی دیگر، طب نوین با پیشرفت‌های علمی و تکنولوژیکی خود، نیز این توانایی را داشته تا درمان‌های جدید و کارآمدی را به دنیا معرفی کند. ترکیب این دو رویکرد، می‌تواند منجر به افزایش کارایی درمان‌ها و بهبود کیفیت زندگی بیماران شود.  

در همین راستا، با هم افزایی و تلفیق طب سنتی و روشهای درمانی مدرن یعنی با بهره‌گیری از تجربیات و دانش‌های طب ایرانی و دستاوردهای علمی طب نوین، می‌توان به رویکردهای جامع‌تر و انسانی‌تر در درمان بیماری‌ها دست یافت.

طب ایرانی

طب ایرانی با تاریخچه‌ای چند هزار ساله و کهن، شامل مجموعه‌ای از دانش‌ها و تجربیات است که بر اساس طبیعت، تغذیه، گیاهان دارویی و روش‌های درمانی سنتی بنا شده است. پایه طب ایرانی بر اساس مزاج است و نام دیگر آن طبق مزاجی یا طب اخلاطی (اخلاط چهارگانه) است. در حقیقت، این طب بر تعادل مزاج‌ها و انرژی‌های بدن تأکید دارد و درمان را به صورت یکپارچه و کل‌نگرانه انجام می‌دهد.

برای مثال، در طب ایرانی از گیاه زعفران به عنوان یک داروی ضد افسردگی استفاده می‌شود. تحقیقات مدرن نیز نشان داده‌اند که زعفران می‌تواند به کاهش علائم افسردگی کمک کند و اثرات مثبتی بر روی خلق و خوی افراد داشته باشد.

همچنین، طب ایرانی از گیاه آویشن به عنوان یک داروی ضدعفونی‌کننده و تقویت‌کننده سیستم ایمنی استفاده می‌کند. تحقیقات جدید نشان داده‌اند که ترکیبات موجود در آویشن، مانند تیمول و کارواکرول، دارای خواص ضدباکتریایی و ضدویروسی قوی هستند که می‌توانند در پیشگیری و درمان عفونت‌ها مفید باشند.

طب نوین

طب نوین با استفاده از علوم پزشکی پیشرفته، فناوری‌های نوین، و تحقیقات گسترده، توانسته است به پیشرفت‌های بزرگی در زمینه‌های مختلف پزشکی دست یابد. از جمله این دستاوردها می‌توان به داروهای جدید، روش‌های جراحی پیچیده و تکنیک‌های تشخیصی دقیق اشاره کرد.

برای مثال، درمان سرطان با استفاده از شیمی‌درمانی و رادیوتراپی از دستاوردهای مهم طب نوین است که توانسته است جان بسیاری از بیماران را نجات دهد. همچنین، روش‌های تشخیصی مانند ام آی آر و سی‌تی‌اسکن، امکان تشخیص دقیق و زودهنگام بیماری‌ها را فراهم کرده‌اند. افزون بر این، استفاده از فناوری ژن‌درمانی در درمان بیماری‌های ژنتیکی یکی از دستاوردهای مهم طب نوین است. این روش با اصلاح ژن‌های معیوب، می‌تواند به درمان بیماری‌های ژنتیکی و حتی برخی از انواع سرطان‌ها کمک کند.

هم‌افزایی طب ایرانی و نوین

هم‌افزایی بین طب ایرانی و نوین می‌تواند منجر به ایجاد رویکردهای جامع‌تر و مؤثرتر در درمان بیماری‌ها شود. همچنین، این هم‌افزایی می‌تواند به صورت ترکیب درمان‌های دارویی نوین با روش‌های گیاهی و سنتی ایرانی، یا استفاده از تکنیک‌های نوین برای بهبود روش‌های تشخیصی و درمانی سنتی باشد. در درمان بیماری‌های مزمن مانند دیابت، ترکیب رژیم‌های غذایی طب ایرانی با داروهای کنترل کننده قند خون در طب نوین می‌تواند به بهبود کنترل بیماری و کاهش عوارض جانبی کمک کند. همچنین، استفاده از روش‌های آرام‌سازی و ماساژهای سنتی ایرانی در کنار فیزیوتراپی مدرن می‌تواند به تسریع بهبودی و کاهش درد بیماران کمک کند.

علاوه بر این، در درمان بیماری‌های التهابی مانند آرتریت روماتوئید، ترکیب داروهای ضدالتهابی نوین با استفاده از گیاه دارویی کندر که در طب ایرانی به عنوان یک ضدالتهاب طبیعی شناخته می‌شود، می‌تواند به کاهش التهاب و درد مفاصل کمک کند. تحقیقات نشان داده‌اند که اسید بوسولیک موجود در کندر، دارای خواص ضدالتهابی قوی است که می‌تواند اثرات درمان‌های دارویی را تقویت کند.

لزوم تلفیق در عصر حاضر

هم‌افزایی طب سنتی و نوین در عصر حاضر به دلایل متعددی حائز اهمیت است:

 غنی‌سازی روش‌های درمانی: طب سنتی با ارائه روش‌های طبیعی و تجربی، می‌تواند مکمل درمان‌های مدرن باشد. استفاده از گیاهان دارویی، رژیم‌های غذایی خاص، و تکنیک‌های درمانی سنتی، می‌تواند به کاهش عوارض جانبی داروهای شیمیایی و بهبود کیفیت درمان‌ها کمک کند.

پیشگیری و اصلاح سبک زندگی: طب سنتی به پیشگیری از بیماری‌ها و اصلاح سبک زندگی تاکید دارد. این رویکرد می‌تواند به طب نوین کمک کند تا به جای تمرکز صرف بر درمان، به سلامت عمومی و بهبود کیفیت زندگی بیماران توجه بیشتری داشته باشد.

 درمان بیماری‌های مزمن: بسیاری از بیماری‌های مزمن مانند دیابت و فشار خون، نیازمند یک رویکرد جامع در درمان هستند. ترکیب داروهای شیمیایی با روش‌های گیاهی و تغییرات رژیم غذایی مبتنی بر طب سنتی می‌تواند به کنترل بهتر این بیماری‌ها منجر شود.

تحقیقات و نوآوری: با توجه به ریشه‌دار بودن طب سنتی در فرهنگ ایرانی، می‌توان از دانش و تجربیات آن در تحقیقات علمی و نوآوری‌های پزشکی استفاده کرد. این همکاری می‌تواند منجر به تولید داروهای جدید و مؤثرتر شود.

 افزایش رضایت بیماران: بسیاری از بیماران به دنبال درمان‌های طبیعی و کم‌عارضه‌تر هستند. ارائه گزینه‌های درمانی ترکیبی می‌تواند به افزایش رضایت بیماران و اعتماد آن‌ها به نظام سلامت کمک کند.

نتیجه‌گیری

ترکیب طب ایرانی و نوین می‌تواند به عنوان یک راهکار مؤثر برای بهبود کیفیت درمان‌ها و افزایش کارایی آنها مطرح شود. با بهره‌گیری از تجربیات و دانش‌های طب ایرانی و دستاوردهای علمی طب نوین، می‌توان به رویکردهای جامع‌تر و انسانی‌تر در درمان بیماری‌ها دست یافت. این هم‌افزایی نه تنها به بهبود سلامت بیماران کمک می‌کند، بلکه می‌تواند به ایجاد سیستم‌های بهداشتی پایدارتر و اقتصادی‌تر نیز منجر شود.